کد مطلب:35252 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:24

گنجینه پرسمان » اعتقادات

پيامبر(ص) در جواب عبدالله ابن ابي اميهمخزوني كه پرسيد اگر شما پيامبر هستيد از آسمان عذابي برما نازل كن يا خدا و ملائكه را به ما نشان بده يا اگر تو پيامبري بايد خانهاي از طلا داشته باشي چه جوابي فرمودهاند؟

گاهي مشركان ميگفتند: اگر تو پيامبرهستي، از آسمان عذابي بر ما نازل كن. «أو تُسقط السماء كَما زَعمت علينا كسفاً» اسراء/92. رسول اكرم فرمود: من براي رحمت مبعوث شدهام و سيره رسالت، ابتدا بر نابود كردن دشمنان استوار نيست تا پيغمبر با استمداد از قدرت غيبي به هر حيات معترضي خاتمه دهد، اگرچه منكران عنود به هلاكت خواهند رسيد.

حضرت رسول اكرم(ص) به عبدالله ابن ابي اميه مخزومي فرمود: «فانما تريد من رسول الله أن يُهلِككَ و رَسول رب العالمين أرحم بِك مِن ذلك و لا يُهلكك ولكنه يُقيم عليك حجج الله...» (تفسير منسوب به امام حسن عسكري(ع)/510)؛ تو ميخواهي پيامبر دشمنان را نابود كند، در حالي كه فرستاده پرودرگار جهانيان از تو نسبت به تو مهربانتر است و حجتهاي خدا را بر تو اقامه ميكند.

پيام بلند اجتماعي و اخلاقي اين روايت آن است كه دين الهي بر محور علم و عقل استوار است. از اينرو همواره از عالمان و خردمندان ستايش ميكند. اساس دين آسماني، معرفت و دانش است، زيرا هر جا دانش بيشتر است، خداشناسي، انسان شناسي، رابطه انسان و جهان، رابطه انسان با خداي جهان، مستحكمتر است و هر جا علمْ كم فروغ است، اين گونه از معارف نيز ضعيف است.

خلاصه آن كه تلاش مستمر رسول خدا(ص) اين بود كه تا تشويق عالم و يا سرزنش سفيه و جاهل، تفكر عقلي را احيا كند. چنانكه آن حضرت با تبشير و انذار و با وعد و وعيد، مردم را از وهم و خيال رهانيد و به علم و عقل رسانيد.

پيشنهاد ديگر عبدالله ابن ابي اميه مخزومي اين بود كه خدا و ملائكه را به ما بنما: «أو تأتي بِالله و المَلائكة قَبيلاً» اسراء/92. حضرت رسول(ص) فرمود: بعضي از پيشنهادهاي شما_ از جمله همين پيشنهاد_ عقلاً محال است و بعضي ديگر، گرچه ممكن است، ولي تلازمي بين آنها و رسالت نيست. ديدن خداوندِ منزه از جسميت و جهت، محال عقلي است، خواه در دنيا و خواه در برزخ و خواه درقيامت. ديدن ملائكه نيز گرچه در برزخ و قيامت ممكن است، ليكن در دينا براي افراد عادي كه فاقد چشم ملكوتي اند ممكن نيست.

پيشنهاد ديگر اين بود كه گفتند: اگر تو پيغمبري بايد خانهاي از طلا داشته باشي: «أو يكون لك بَيت من زُخرف» اسراء/93. حضرت رسول(ص) فرمود: مگر شما نميدانيد كه بسياري از زرمداران داراي كاخهاي طلايي هستند، اما هيچ يك از آنها پيغمبر نيستند، بنابر اين بين نبوت و آنچه شما پيشنهاد ميكنيد، تلازمي نيست: «أَما بَلغك آن لِعزيز مِصر بُيوتاً مِن زخرف؟ قال: بلي، قال: أفصار بذلك نَبياً؟ قال: لا، قال: فَكذلك لا يُوجب ذلك لِمُحمد...» (تفسير منسوب به امام حسن عسكري(ع)، 511). آنگاه فرمود: «و محمد لا يَغتنم جَهلك بِحجج الله» (تفسير منسوب به امام عسكري(ع)/511). اين از سخنان بلند رسول الله(ص) است. فرمود: تو جاهلي، ادله شناس و رسالت شناس نيستي. فرق بين رسالت و سِمَتهاي دنيايي را نميداني و رسول خدا هرگز از جهل تو براي حجج الهي سوء استفاده نميكند و از عوام فريبي بدور است، زيرا او حجت خداست و به دنبال سخنان خداوندي كه «نور السموات و الأرض» نور/35 است حركت ميكند.

---

: آية الله جوادي آملي
تفسير موضوعي قرآن كريم ج 9 (سيرة رسول اكرم در قرآن)